Depremin Şiddeti Neden Yüksek Olur?

Depremin Şiddeti Neden Yüksek Olur?

Depremin Şiddeti Neden Yüksek Olur? Maddi ve manevi kayıplara neden olabilen doğa olayları arasında yer alan depremler değişik şiddetlerde ve büyüklüklerde ortaya çıkar. Depremin şiddeti ölçülürken ve bu terimden bahsedilirken yer altında meydana gelen depremin yeryüzünde bir noktada hissedilen etkisinden bahsedilmiş olur. Depremin şiddeti değişik nedenlere bağlı olarak farklı hissedilebilir. Depremin şiddeti neden yüksek olur? Sorusu burada devreye girmektedir. Depremin şiddeti yeryüzünde deprem nedeniyle yapılarda ve doğada oluşan hasarlar ile yakından alakalıdır. Depremin şiddetini etkileyen faktörlere bakıldığında ise;

• Depremin büyüklüğü
• Depremin odak derinliği
• Uzaklığı
• Yapıların depreme karşı göstermekte oldukları dayanıklılık gibi faktörler ilk göze çarpar.

Yaşanılan deprem nedeniyle yeryüzünde oluşan tahribat depremin şiddeti hakkında bilgi verir. Deprem sonrasında hasar tespitleri yapılırken oluşan depremin şiddeti çok daha net bir biçimde ortaya çıkar. Uzun seneler boyunca elde edilmiş olan bilgi ve deneyimler neticesinde hazırlanan şiddet cetveline göre ortaya çıkarılan ve değerlendirilen depremlerin şiddeti depremin meydana geldiği bölgede bulunan cansız ve canlı her şeyin oluşan depreme göstermiş oldukları tepkiyi değerlendirir.

Bir deprem meydana geldiğinde bu depremin meydana geldiği herhangi bir noktadaki ortaya çıkardığı şiddeti belirlemek için depremden etkilenen bölgede meydana gelmiş olan tüm etkiler gözlemlenir. Bu gözlemlerin daha önceden hazırlanmış olan şiddet cetvelinde bulanan karşılığa göre oluşan depremin şiddeti tespit edilir.

Depremin Şiddetini Etkileyen Faktörler

Özellikle fay hattı üzerinde bulunan ülkelerin ve şehirlerin olası depremlerden çok daha az hasar ile kurtulabilmesi için alınacak tedbirleri mutlaka önceden almaları gerekir. Her ne kadar doğal bir olay olsa da depremin olası olumsuz sonuçlarını en aza çekmek mümkündür. Depremin şiddetini yükselten veya azaltan faktörler mutlaka göz önünde tutulmalı ve yerleşim yerlerindeki planlamalar bu kriterler dikkate alınarak yapılmalıdır.

Büyük depremlerin şiddetlerini daha az hissetmek için alınacak başlıca önemler binaların yumuşak zeminlerden uzağa yapılması, yapıların inşası sırasında uyulması gereken tüm prosedürlerin yerine getirilmesi, binalarda görsel güzelliğin yapı sağlamlığına zarar verecek derecede ön planda tutulması, binalara sonradan yapılacak olan eklemelerin taşıyıcı sistemlere zarar vermeden yapılması olarak özetlenebilir.

Depremin şiddetinin yeryüzüne daha az zarar vermesi için şehir planlamalarının kusursuz olması da büyük önem taşır. Şehir inşası sırasında olası deprem riskleri göz önünde bulundurulmalı ve oluşturulan tüm yaşam alanları bu kriter göz önünde tutularak yapılmalıdır.

Şiddetli Depremler Nasıl Hissedilir?

Depremin şiddeti olası depremin yeryüzünde hissedilen etkileri ile ölçülür. Bu nedenle meydana gelen bir depremin insanları uykusundan uyandırması, mobilyaları devirmesi, ev içerisindeki duvarları çatlatması ve hatta binaları yıkması mümkündür. Meydana gelen depremin yeryüzüne yakın olması ve sarsıntının büyüklüğü şiddetinin de bu yönde yüksek olmasına başlıca nedendir. Depremin şiddeti neden büyük olur? Sorusuna cevap aranırken ilk bakılması gereken noktalar da bunlardır. Meydana gelmiş olan deprem yeryüzüne ne kadar yakın ise ve büyüklüğü ne kadar fazla ise depremin şiddeti de bu nispette daha büyük olacaktır. Yeryüzüne yakın ve büyüklüğü fazla depremlerin yeryüzünde yıkıcı etkileri çok daha fazla olur. Bu nedenle büyük maddi zararlar ve maalesef ki can kayıpları ortaya çıkar.

Deprem sonrası ortaya çıkan yıkımlar sonucu çok sayıda insan hayatını kaybederken çok sayıda kişide evsiz kalır. Deprem sonrası, deprem bölgesine yapılacak olan ilk yardımlar son derece hayati önem taşır. Depremin ardından yapılacak olan hayat kurtarma çalışmaları neticesinde pek çok insan enkaz altından canlı olarak kurtulabilir. Son derece hayati önemi olan ilk yardım ve kurtarma çalışma çalışmalarının bu alanda eğitimli ve profesyonel kişiler tarafından yönetilmesi gerekir. Yapılacak bilinçsiz davranışlar olası kurtarma çalışmalarını sekteye uğratabileceği gibi olumsuz sonuçların ortaya çıkmasına da neden olabilir.

Depremin Şiddetini Azaltmak Mümkün mü?

Depremlerin olası olumsuz sonuçlarını bertaraf etmek ve yeryüzüne yansıyan yıkıcı etkileri azaltmak amacıyla yapılan çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Yapıların deprem yönetmeliğine uygun bir biçimde yapılması ve deprem izolatörü kullanılması depremin şiddetinin çok daha az hissedilmesini sağlar. Deprem sırasında binanın ayakta kalmasına hatta depremden etkilenmemesine yardımcı olan bu izolatörler özellikle deprem noktası olarak risk içeren bölgelerde uygulanmalıdır.

Depremin şiddeti neden yüksek olur?  Diye baktığımızda ilk dikkat çeken yapılan binalarda taşıyıcı sistemlerin olması gerektiği gibi yapılmamış olmasıdır. Binalarda taşıyıcı görevi gören kolonların, kirişlerin ve perdeleme yapılarının prosedür dışı yapılması meydana gelen depremin şiddetinin yüksek olmasına neden olur.

Bina yapımında üstlenici olan firmaların insan hayatını en ön planda tutması ve yapmış oldukları yapıları en sağlam şekilde yapmaları olası can ve mal kayıplarının önüne geçecektir. Deprem izolatörleri geçmişten günümüze çok sayıda binada denenmiş ve deprem anında olası felaketlerin önüne geçmiştir. Maliyeti açısından bakıldığında olası deprem zararlarının yanında oldukça ucuz olan bu sistemin yeni yapılan tüm binalarda uygulanması gerekir. Depremden kaçmanın mümkün olmadığı ancak depremin olumsuz etkilerinden bilinçlenerek uzak kalınacağı bilinmelidir.

Doğal afetler bir bölgede ortaya çıkarlar ancak tüm yurdu etkilerler. Bir bölgede meydana gelen bir deprem nedeniyle tüm dünya üzerinde çok sayıda insan etkilenir. Deprem ile yüzleşmiş kişilerin psikolojik açıdan desteğe ihtiyaç duymaları mümkündür. Özellikle can kayıpları yaşayan kişilerin bu olumsuz durum ile baş etmeleri uzun zaman alabilmektedir. Depremlerin şiddetini en aza indirmek için yapılması gereken tüm sorumluluklar yetkili kişiler tarafından mutlaka yerine getirilmeli ve yapılar inşa edilirken hiçbir ihmale yer verilmemelidir. Olası can ve mal kayıpları depremin şiddetine göre artacak veya azalacaktır. Şiddetli depremler nedeniyle pek çok insanın hayatının olumsuz yönde etkileneceği unutulmamalıdır.