Deprem Neden Gece Olur?

Deprem Neden Gece Olur?

Deprem neden gece olur depremle ilgili merak edilen konular arasında yer alıyor. 1999 gölcük depreminin ardından 6 şubat Kahramanmaraş depreminin de gece olması karşısında bu soru sorulmaktadır. Oysa gündüz saatlerinde olan depremlerin sayısı da çok fazladır. Bilim insanlarının yaptıkları araştırmalarda depremlerin geceleri daha fazla olduğuna dair bir bulgu bulunmamaktadır. Ayrıca 6 şubatta Kahramanmaraş Pazarcık merkezli olan deprem gece olurken yine aynı gün ikinci deprem öğlen saatlerinde meydana gelmiştir. Görüldüğü gibi peş peşe olan iki depremde dahi birinin gece diğerinin gündüz olduğu görülmektedir.

Bunun yanında 20 şubat tarihinde Hatay Defne merkezli olarak 6,4 şiddetinde deprem akşam saatlerinde meydana geldi. Depremlerin olma saatlerinin bilinmesi kesinlikle mümkün değildir. Bilim insanları bu konuda kesin olarak birleşmektedirler. Bunun yanında hepsinin birleştiği nokta ise fay hatlarında artan stresin tespit edilmesi ile depremin yaklaştığının ve olabilecek şiddet değeri olmaktadır. Olacak depremlerin tam saati ve şiddeti bilinmese de yaklaşık olarak süreler ve şiddet ölçüleri verilmektedir. Bilim insanlarının yaptıkları bu uyarıların dikkate alınması gerekiyor. Uyarılar dikkate alınarak deprem beklenen bölgelerde hazırlıklar yapılmalıdır.

Büyük Depremler Gece Mi Oluyor?

Büyük depremler gece mi oluyor incelendiğinde tarih içinde gündüz saatlerinde de olan çok sayıda büyük depremin olduğu görülmektedir. Bunun yanında gece olan depremler incelendiğinde bilim insanları bunun dünyanın geceleri güneşin çekim gücü ile daha büyük baskıya maruz kaldığını belirtmektedirler. Bunun için büyük depremlerin gece olma olasılığı artmaktadır. Gündüz saatlerinde güneşin çekim gücünden doğan basınç azalmaktadır. Gece olunca artmakta ve faylara biriken enerji açığa çıkmaktadır.

Ortaya atılan diğer bir teori ise güneş ve ay tutulmalarının deprem olma riskini arttırdığıdır. Bu teori de 1999 Gölcük depreminden birkaç gün önce güneş tutulmasının yaşanmış olmasıdır. Oysa yapılan araştırmalar güneş ve ay tutulmalarının depremlere etkisi olmadığını ortaya koymaktadır. Dünya üzerinde her yıl 7 ve üzeri şiddetinde depremler olmaktadır. Bunların her birinin günü ve saati de farklıdır. Ayrıca güneş tutulması ile deprem olduğu düşünüldüğünde Türkiye’de 1000’e yakın aktif fay hattı bulunuyor. Her depremde ise bu fay hatlarının sadece birinde kırılma olmaktadır. Güneş tutulduğu için deprem olsa diğer faylarında aynı anda ya da yakın saatler içinde kırılması gerekirdi.

Deprem Nedir Neden Olur?

Deprem, zelzele, yer sarsıntısı gibi farklı adlarla anılan bir doğa olayıdır. Yerkabuğu içinde çeşitli fay hatları bulunmaktadır. Bu fay hatlarında oluşan kırıklar depremleri oluşturmaktadırlar. Dünya haritası incelendiğinde aslında dünyanın ilk yıllarında tek bir kıta şeklinde olduğu anlaşılmaktadır. Daha sonra yaşanan büyük depremler ve felaketler ile dünya altı kıtaya ayrılmıştır. Bu kıtaları birer plaka olarak düşünüldüğünde her yıl birbirlerine yaklaşmaya devam ettikleri görülmektedir.

Türkiye Anadolu plakası üzerinde yer almaktadır. Güneydoğusunda ise Arap plakası bulunmaktadır. Her iki plaka arasında bir deniz bulunmuyor. Bundan dolayı da Arap plakasının Anadolu plakasını sıkıştırması özellikle Doğu Anadolu Fay hattı üzerinde kırılmalara ve büyük depremlere neden olmaktadır. Her depremin şiddeti farklıdır ve büyük depremlerin olma sıklığı da bölgeden bölgeye değişmektedir. Bazı bölgelerde bin ya da beş yüz yılda bir tekrar ettiği bilinmektedir.

En son yaşanan 6 şubat Kahramanmaraş depreminin de tekrar etme sıklığı bilim insanları tarafından bu şekilde çok uzun yıllar olarak belirtilmektedir. Bunun yanında depremin uzun yıllar tekrar etmeyeceği düşünülmemeli ve yeni olabilecek depremlere hazırlıklı olmak gerekmektedir. Fay hattı üzerinde henüz kırılmayan bölümler bulunmaktadır. Aynı zamanda son depremde de çok net görüldüğü gibi bir noktada olan deprem çok sayıda şehri ve yerleşim yerini etkisi altına alabilmektedir.

Türkiye’de Gece Olan Büyük Depremler

Türkiye’de tarih kayıtlarında yerini almış çok sayıda yıkıcı şiddette depremlerin olduğu bilinmektedir. Anadolu’da bulunan tarihi kayıtlar incelendiğinde de 7 üzerinde ve binlerce insanın öldüğü depremlerin olduğu anlaşılmaktadır. Yalnız bu depremlerin saatlerinin belirlenmesi mümkün olmamaktadır. Kandilli rasathanesi kurulduktan sonra ise Türkiye2de olan depremlerin saatleri ve şiddetleri kayıt altına alınmaya başlanmıştır. Kandilli rasathanesinin kayıtları incelendiğinde ise depremlerin olma saatlerinin farklılıkları dikkat çekmektedir. Büyük depremlerin gece ya da gündüz olmaları şiddetlerinde farklılık olmasına neden değildir. Depremin büyüklüğünü belirleyen ana neden kırıldığı fayın uzunluğu ve üzerinde biriken enerjinin yoğunluğudur. Depremler neden gece olur araştıran kişiler için Türkiye tarihinde gece olan depremlerin bazıları şu şekilde sayılabilmektedir.

• 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş 7,7 şiddetinde
• 20 Şubat 2025 Hatay Defne 6,4 şiddetinde
• 23 Kasım 2022 Düzce Gölyaka 6,1 şiddetinde
• 8 Mart 2010 Elazığ Karakoçan 6,1 şiddetinde
• 1 Mayıs 2003 Bingöl 6,4 şiddetinde
• 12 kasım Düzce 7,2 şiddetinde
• 17 Ağustos 1999 Kocaeli Gölcük 7,4 şiddetinde
• 28 Mart 1970 Kütahya Gediz 7,2 şiddetinde
• 27 Aralık 1939 Erzincan 7,8 şiddetinde

Türkiye’de Neden Çok Deprem Oluyor?

Binlerce yıllık tarihi geçmişi olan Anadolu pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bereketli toprakları ve üç tarafının denizle çevrili olmasının yanında ikliminin de uygunluğu ile tarih boyunca insanların yerleşmek istedikleri bir yerdir. Bunun yanında Anadolu Avrupa ve Asya kıtalarının birleşim noktasında yer alıyor. Anadolu’nun tarihi incelendiğinde de çok eski tarihlerde de binlerce insanın canını kaybettiği şiddetli depremler olduğu görülmektedir.

Depremler neden gece olur araştıran kişiler depremin her saatte olabileceğini bilerek hazırlıklı olmaya dikkat etmelidirler. Anadolu’da çok fazla depremin olma nedeni ise 100’e yakın diri fay hattına da ev sahipliği yapıyor olmasıdır. Dünyanın en uzun fay hatları arasında sayılan Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay hatları da ülkemizde yer almaktadır. Bunların dışında da çok sayıda farklı fay hatları bulunmaktadır.