Ben Neden Oy Kullanamıyorum?

Ben Neden Oy Kullanamıyorum?

 

Ben Neden Oy Kullanamıyorum? Demokratik ülkelerde ülke yönetimleri hükümetlerden oluşur. Hükümetler halkın vekil tayin ettiği kişilerce kurulur. Halk vekillerini seçim yöntemiyle belirleyerek yetkilendirir. Vekiller yasalarla belirlenen şartlara uygun kişiler arasından seçilir. Birçok kişi arasında en çok oy alan kişiler halkın vekili olarak tayin edilerek hükümet kabinesinde görev alırlar. Devlet yönetimi vekiller tarafından yapılır. Vekiller yasamanın, yürütmenin ve yargının da yönetimini üstlenirler. Seçimler özgür ve adil bir ortamda gerçekleştirilir.  Demokrasiyi benimseyen bütün ülkelerde seçim en meşru yönetim ve hükümet sistemlerinin oluşması için yapılır.

Seçim zamanı birçok soru gündeme gelir. Seçimler ne zaman yapılacak? Seçmen bilgisi nasıl sorgulanır? Ben neden oy kullanamıyorum? Kimler oy kullanabilir? Seçmen yaşı nedir? İkametgâh süresi nedir? Engelli seçmen nasıl oy kullanır? Seçsis nedir? Gibi birçok konu merak edilir. Seçim hakkında merak edilen konular hakkında bilgiler seçim öncesinde netleşir.

 

Seçim Öncesi Merak Edilen Konular

 

Ülkemizde 2023 seçim takvimi resmi olarak YSK tarafından açıklanmasa da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapılan bir açıklama ile 14 Mayıs 2023 tarihi deklere edilmiştir. Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle imzalanan seçim tarihi Resmî Gazetede yayınlanarak ilan edildi.  YSK tarafından resmi olarak ilan edilmeyen seçim tarihinin büyük bir ihtimalle 14 Mayıs olacağı öngörülüyor.

YSK tarafından seçim süreci başlatıldığında seçim sürecine girilmiş olunuyor. Seçim tarihinden sonra seçmen kütüklerinin sorgulanması da en çok merak edilene konular arasında yer alıyor. Yurtiçi seçmen kaydı sorgulama işlemleri E-Devlet portalı üzerinden kolaylıkla yapılabiliyor. E-Devlet arama bölümüne yurtiçi seçmen kaydı sorgulama yazılıp arama tıklanınca seçmen kaydı görüntüleniyor. Seçmen kütüklerinde sorun yaşanması durumunda askı süresi boyunca YSK birimlerine başvuruda bulunarak düzeltme işlemlerinin yapılması gerekiyor. Ben neden oy kullanamıyorum diye soranlar seçmen olma kriterlerine uygun olmayan kişilerdir.

 

Seçimlerde Kimler Oy Kullanamaz

 

Ülkemizde seçmen olabilmek ve seçimlerde oy kullanabilmek için belli kurallar vardır. Bu kurallara uyan kişiler seçim zamanı oy kullanabilirler. Seçmen kurallarına uymayan kişilerin seçimlerde oy kullanma yetkileri bulunmaz. Seçimlerde oy kullanamayan kişiler:

• Seçimlerde 18 yaşını doldurmamış kişiler oy kullanamaz.
• Mahkeme kararı sonucunda kısıtlı olan kişiler oy kullanamaz.
• Askeri görevde olan er, onbaşı ve kıta çavuşları oy kullanamaz.
• Askeri görevde olup ev izninde olan er, onbaşı ve kıta çavuşları oy kullanamaz.
• Askeri okullarda asker olmak için okuyan askeri öğrenciler oy kullanamaz.
• Ceza infaz mahkemeleri tarafından hüküm almış kişiler oy kullanamaz.

Seçimlerde Kimler Oy Kullanabilir

 

Ülkemizde oy kullanma hakkı her Türk vatandaşına verilmiştir. Anayasa’da belirtilen istisnalar dışında herkesin oy kullanma hakkı vardır. Ülkemizde 18 yaşını dolduran her vatandaş oy kullanabilmektedir. Anayasa hükümlerince kısıtı olan kişilerin oy kullanmasına izin verilmez. Askerlik görevini yapan kişiler oy kullanamaz. Bu istisnalar dışında her Türk vatandaşının seçme ve seçilme hakkı yasalarca verilmiştir. Askerliği meslek olarak yapan subay ve rütbeli kişilerin seçme hakkı vardır. Seçimlerde mesleki olarak askerlik görevinde bulunan kişiler oy kullanabilirler.

18 yaşını doldurmuş, kısıtı ve cezai hükmü bulunmayan, askerlik görevini yapmayan herkes oy kullanabilmektedir. Ben neden oy kullanamıyorum diye düşünen kişilerin şartlarını incelemesi ve oy kullanma kriterlerine uygunsa seçmen kaydını sorgulaması gerekiyor. Seçmen bilgisi bulunmayan ve oy kullanma açısından engeli olmayan kişilerin YSK birimlerinden bu durumlarını araştırmaları gerekir. Seçmen kayıtları askı süresi boyunca, sorun yaşayan kişilerin bu sorunları düzeltme imkânı bulunuyor.

Ülkemizde yerel seçim tarihinden 3 ay öncesine kadar ikametgâh ve adres değişikliği yapılabilir şartları bulunuyor. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde bu şart geçerli olmuyor. Öğrenciler, depremden zarar gören ve ikametgahlarından ayrılan kişiler bulundukları bölgede oy kullanabiliyorlar. Öğrenciler ve depremden dolayı adres değişikliği yapan kişilerin belirtilen süreler içinde başvuruda bulunmaları sonucunda, gittikleri bölgede oy kullanma hakları bulunuyor. Adres bilgilerini belirttikten sonra bulundukları konut, yurt, otel ve konteyner gibi mekanlar adres olarak kabul ediliyor.

Engelli statüsünde olan seçmenler, engellerini belgeledikleri takdirde durumlarına özel izinlerle oy kullanma hakkı tanınıyor. Ortopedik ve görme engelli vatandaşlar, Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü listesine kayıtlı oldukları takdirde, engelli ayrıcalıklarında yararlanabiliyorlar. Seçmen kütüğünde engelli seçeneği işaretli olarak, seçim yerlerinde giriş katlarında kolaylıkla ve rahat bir şekilde oy kullanmaları sağlanıyor. Ben neden oy kullanamıyorum diye düşünen engelli vatandaşların engelli beyan formu doldurarak seçim bölgelerinde kayıtlı oldukları muhtarlıklara bildirmeleri gerekir.

 

SEÇSİS Nedir Ne İşe Yarar

 

Toplum arafından genel bir kanı olarak yanlış bilinen SEÇSİS, elektronik sistemden oluşan bir seçim sisteminden ibaret değildir. Bilinenin aksine tamamen bütün sonuçlar, değerler ve elde edilen veriler sistemlere elle girilerek kayıt altına alınır. SEÇSİS sistemi YSK tarafından yönetilir ve kontrol edilir. Tüm seçim sorumluluğu, güvenliği ve kontrolü YSK’nın yönetiminde sağlanır. Seçim sisteminin en önemli aşamaları SPSS ve SİPPORT üzerinden takip edilir.

SEÇSİS uygulamaları 4 ana birim üzerinden takip ve kontrol edilir:

• SİOPPORT: Siyasi parti portalı ve servis uygulamasında, seçmen kütükleri ve sandık seçmen listeleri siyasi partiler için paylaşılıyor.
• SSPS: Sandık sonuçları paylaşım sisteminde, seçim sonuçları paylaşılıyor. Bu sistem üzerinden seçim sırasında gelişen seçim sonuçları, haber ajansları, siyasi partiler ve ilgili kurumlarla paylaşılıyor. Kesinleşen seçim sonuçları da bu sistem üzerinde vatandaşa duyuruluyor.
• Seçmen Portalı: Seçmen bilgilendirme portalında seçmen ve seçimle ilgili tüm bilgiler paylaşılıyor. Seçmen kütük bilgileri, sandık bilgileri, sorgulama, doğrulama ve inceleme listeleri yayınlanıyor.
• UYAP Ağı: Seçim verilerinin SEÇSİS sistemi aracılığıyla Yüksek Seçim Kurulu il, ilçe ve merkezi arasındaki iletişim sağlanır. Bu iletişimin güvenli ve gizli olmasını Adalet Bakanlığı iletişim altyapısı gerçekleştirir. Veriler internet olmadan ağ üzerinden, bir uçtan bir uca VPN aracılığıyla kriptolu olarak paylaşılır. Güvenlik önlemleri Adalet Bakanlığınca sağlanır.